Curacao heeft een unieke kans om een voorbeeldige Staatsregeling te presenteren die de parlementaire democratie en de bestuurlijke integriteit beschermt.

In de media hebben we kennis kunnen nemen van het feit dat er een concept-landsverordening is die het verplicht aftreden van veroordeelde Parlementariërs en Ministers reguleert. Volgens de Parlementariër de heer Glenn Sulvaran is er al advies hierover uitgebracht door de Raad van Advies.Hij heeft een brief gericht aan de Minister van Constitutionele Zaken met het verzoek om de concept-landsverordening zo spoedig mogelijk voor behandeling naar het Parlement te sturen zodat er op diverse punten duidelijkheid ontstaat over het voornoemd onderwerp dat deze dagen onderwerp van vele discussies is. Wat niet vermeld werd is dat de Raad van Advies al meer dan 1 jaar geleden advies heeft uitgebracht over de concept-landsverordening en dat er tot nu toe kennelijk geen prioriteit werd gegeven aan de behandeling daarvan. Indien men deze behandeld had sedert de tijd dat er advies over was uitgebracht dan hadden we nu al over de duidelijkheid kunnen beschikken waar de heer Sulvaran het over heeft en dan waren de actuele discussies ons bespaard gebleven en hadden we onze energie kunnen stoppen in andere ook belangrijke zaken.
We kunnen onszelf de vraag stellen of het wel opportuun is om de bedoelde concept-landsverordening op dit moment te behandelen. Het betreft een concept-landsverordening ter wijziging van de Staatsregeling van de Nederlandse Antillen en een dergelijk proces zal de nodige tijd vergen en zal niet op korte termijn de nodige duidelijkheid verschaffen als gevolg waarvan het geen bijdrage zal leveren aan het scheppen van duidelijkheid in de huidige discussies. Het is ook niet logisch om nu een wijziging van de Staatsregeling van de Nederlandse Antillen te gaan behandelen terwijl men juist doende is met de voorbereidingen voor de ontmanteling van de Antillen. Mocht het zo zijn dat, zoals de heer Sulvaran stelt, de concept-landsverordening duidelijkheid verschaft dan zou het beter zijn om de tekstformuleringen van de landsverordening op te nemen in de concept-Staatsregeling voor Curacao. Men kan er ook voor kiezen om de formuleringen over te nemen die Sint Maarten gebruikt in haar concept-Staatsregeling. Sint Maarten heeft in haar concept-Staatsregeling bepalingen opgenomen betreffende onder meer de schorsing van Parlementariërs en Ministers die nog niet onherroepelijk veroordeeld zijn, het van rechtswege verliezen van het ambt bij een onherroepelijke veroordeling en van rechtswege uitsluiting van verkiesbaarheid voor een bij de wet te bepalen termijn.

Het Bestuurscollege van Curacao heeft gekozen voor een regulering zoals Nederland die kent in haar Grondwet. Nederland kent ook niet de bepaling die een onherroepelijk veroordeelde actieve politicus dwingt uit zijn ambt te treden en de ontzetting uit het kiesrecht van een dergelijke politicus is ook in Nederland in handen van de rechter. Nu moet het niet zo zijn dat omdat men het in Nederland op deze wijze heeft gereguleerd wij dit op Curacao ook automatisch zo moeten overnemen. Curacao heeft een samenleving van een veel kleinere schaal dan Nederland en in het rapport “Konfiansa”, waar het Eilandgebied voor getekend heeft alle aanbevelingen te implementeren, wordt als één van de conclusies gemeld “dat voor de integriteitkwestie in een kleinschalige politieke context politieke en commerciële belangenverstrengeling een reëel gevaar vormen”. Het kan dus niet uitgesloten worden dat de kans dat een corrupte handeling plaatsvindt in een kleinschalige politieke context als die van ons veel groter is dan in een grootschaliger politieke context zoals die van Nederland. Er is dus een reden om de aanpak van veroordeelde politici anders te reguleren dan men dat in Nederland heeft gedaan. Immers, ook de bepalingen van ons Burgerlijk Wetboek verschillen op onderdelen met die van Nederland. Wat Boek 2 betreft hebben wij een regeling opgenomen om daadkrachtig op te treden tegen stichtingsbestuursleden die in strijd met de wet en/of statuten handelen of de stichting onbehoorlijk besturen terwijl men in het Nederlandse Burgerlijk Wetboek een dergelijke regeling niet heeft opgenomen.

Nu wij een Staatsregeling voor Curacao in voorbereiding hebben, hebben wij een unieke kans om te reguleren hoe wij willen dat met veroordeelde politici omgegaan wordt en in het bijzonder bij veroordeling voor delicten gerelateerd aan bestuurlijke integriteit. Een politicus die veroordeeld werd voor omkoping, valsheid in geschrifte en het witwassen van geld had niet alleen de bepalingen van het wetboek van strafrecht overtreden maar had ook volgens de heer Etienne Ys, Minister President in 2004, een gebrek van respect getoond voor de parlementaire democratie. Dit laatste werd versterkt door de opmerking van de betreffende politicus dat hij niet zal aftreden omdat hij de inkomsten nodig heeft om zijn advocaatkosten te betalen. De heer Etienne Ys zei indertijd dat dit te gek was om los te lopen. Als reactie had de PAR toen een wetsvoorstel ingediend om veroordeelde politici te dwingen af te treden. Dit zal de concept-landsverordening zijn waar de heer Sulvaran naar refereert.

Een samenleving die zichzelf en haar parlementaire democratie respecteert is verplicht om van haar Regering te eisen dat er regelingen worden geïntroduceerd in de Staatsregeling om onder meer een herhaling van het voorval uit 2003/2004 in de toekomst uit te sluiten. Men kan zelfs overwegen om een additionele maatregel te introduceren zoals het van rechtswege, voor een bij de wet bepaalde periode, ontzetten uit het passieve kiesrecht van een politicus die onherroepelijk wordt veroordeeld. Zoals reeds eerder gesteld heeft Sint Maarten deze bepaling wel in haar concept-Staatsregeling opgenomen. Wij hadden in de afgelopen 4 jaar de thans gevoerde discussie kunnen afronden. Laat de tijdsdruk die we nu ervaren niet bepalend zijn voor hoe wij onze bestuurlijke integriteit willen garanderen en onze parlementaire democratie willen beschermen. Laten we dit op Eilandelijk niveau en niet op landelijk niveau oplossen. Het is onze Staatsregeling, onze bestuurlijke normen en waarden voor ons nieuwe Land Kòrsou.


Etienne van der Horst
19 oktober 2008