Personeelsbeleid van de Eilandelijke Overheid; ....... Behoorlijk Bestuur?

De Algemene Rekenkamer Nederlandse Antillen (ARNA) heeft onderzoek gedaan naar de rechtmatigheid en de doelmatigheid van de indienstneming en de salarisbetaling van personeel door het eilandgebied Curaçao. Het onderzoek heeft betrekking op de periode 2003 – 2006. De conclusies en aanbevelingen van het onderzoek zijn op 21 juni 2007 in een rapport aan het Bestuurscollege gepresenteerd.
Gezien de ernst van de bevindingen inzake de interne organisatie en het financieel beheer (het ontbreekt aan toereikende interne controle waardoor de rechtmatigheid niet gewaarborgd is) heeft de ARNA in september 2005 besloten om vooruitlopend op de definitieve rapportage aan de Eilandsraad, het Bestuurscollege de gelegenheid te geven om maatregelen te treffen die aan de gesignaleerde onwenselijke situatie een einde maakt. De ARNA constateert echter dat door het Bestuurscollege geen adequate acties zijn ondernomen.

Voor wat betreft de rechtmatigheid voldoet de administratieve organisatie niet aan de daaraan te stellen eisen en de interne controle schiet tekort. Hierdoor is het financieel beheer niet controleerbaar en niet ordelijk, waardoor er onzekerheid blijft bestaan over de rechtmatigheid van de personeelskosten. De in september 2005 aangetroffen ongewenste situatie is niet wezenlijk veranderd. Er bestaat nogsteeds een groot risico dat bewuste of onbewuste fouten in de salarisadministratie niet of niet tijdig worden ontdekt.
Voor wat betreft de doelmatigheid stelt de ARNA dat het Bestuurscollege zich niet houdt aan het eigen beleid en de eigen procedures en dat dit heeft geleid tot ondoelmatige personeelskosten.
De ARNA plaatst vraagtekens bij de wil van de achtereenvolgende Bestuurscolleges om te komen tot een controleerbare situatie die voldoet aan de eisen van behoorlijk bestuur.

Om een einde te maken aan de geconstateerde ongewenste situatie doet de ARNA aanbevelingen aan het Bestuurscollege. Eén van de aanbevelingen is dat de discipline van het Bestuurscollege om zich te houden aan het eigen beleid en de eigen procedures moet worden verbeterd.
Ook wordt een achttal aanbevelingen gedaan om de administratieve organisatie te verbeteren zodat het aan minimaal daaraan te stellen eisen voldoet.

De jaarlijkse personeelskosten bedragen rond Naf. 200 miljoen. De begrote formatie van het eilandelijke bestuursapparaat is in 3 jaar tijd met 353 formatieplaatsen uitgebreid en de personeelskosten zijn met ca. Naf. 34 miljoen gestegen.
Dit strookt niet met de absolute stop voor het aannemen van extern personeel zoals het Bestuurscollege met ingang van 1 oktober 1999 heeft geïntroduceerd. De ARNA constateert dat het Bestuurscollege regelmatig afwijkt van deze personeelsstop hetgeen de richtlijnen overigens toestaan. Het Bestuurscollege heeft dit echter in geen enkel geval toereikend gemotiveerd (behoorlijk bestuur eis).
De ARNA is van mening dat in het kader van behoorlijk bestuur het Bestuurscollege het goede voorbeeld zou moeten geven door steeds te handelen naar de geest van de richtlijnen met betrekking van de personeelsstop.

Op 19 april 2007 heeft de ARNA het Bestuurscollege gevraagd om binnen een periode van 8 weken commentaar te geven op het concept van het rapport hetgeen het Bestuurscollege niet heeft gedaan. Is hier, gezien het handelen van het Bestuurscollege, sprake van behoorlijk bestuur? Wat is behoorlijk bestuur?
Behoorlijk bestuur is als de overheid zich bij al haar handelen en besluiten houdt aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Men kan onder meer de volgende algemene beginselen van behoorlijk bestuur onderscheiden: Gelijkheidsbeginsel (1), Zorgvuldigheidsbeginsel (2), Verbod op misbruik van macht (3), Verbod op willekeur (4), Motiveringsbeginsel (5), Vertrouwensbeginsel (6), Rechtszekerheidsbeginsel (7) en Fatsoen (8).

Het afwijken van de absolute personeelsstop wordt niet toereikend gemotiveerd door het Bestuurscollege waardoor er geen sprake kan zijn transparantie bij het nemen van besluiten. Door niet transparant te zijn bestaat ook onduidelijkheid over de toepassing van de hiervoor genoemde overige beginselen van behoorlijk bestuur.
Het Bestuurscollege creëert de indruk dat het niet de wil heeft om de ongewenste situatie zoals door de ARNA geconstateerd aan te pakken.

Het is de vraag of het Bestuurscollege de geconstateerde ernstige tekortkomingen aan de Eilandsraad heeft gerapporteerd toen het in 2005 in de gelegenheid werd gesteld te reageren op de tekortkomingen. Artikel 61 van de Eilandenregeling Nederlandse Antillen (ERNA) stelt namelijk dat het Bestuurscollege elk jaar vóór 1 april een verslag moet uitbrengen aan de Eilandsraad over de toestand van het eilandgebied. Deze verslagen dienen algemeen verkrijgbaar te zijn.
Artikel 62 van de ERNA stelt dat het Bestuurscollege zich dient te verantwoorden aan de Eilandsraad. De Eilandsraad vertegenwoordigt de bevolking. Wij kunnen ons afvragen of de Eilandsraad het Bestuurscollege aanspreekt op de inhoud van het rapport van de ARNA. De bevolking heeft recht op behoorlijk bestuur.

Het woord is dus aan de Eilandsraad.


Etienne van der Horst
15 augustus 2007

Maneho di personal di Gobièrnu Insular; .... Bon Gobernashon?

Kontrolaria General di Antia a hasi un investigashon tokante di legitimidat i efektividat di tumamentu di personal den servisio i pago di salario di personal dor di Gobièrnu insular di Kòrsou. E investigashon a bai over di e periodo 2003 te ku 2006. Resultadonan i rekomendashonnan di e investigashon aki a keda presentá den un rapòrt na Bestuurscollege riba 21 di yüni 2007.

Mirando e seriedat di e resultadonan preliminar di e investigashon pa ku organisashon interno i maneho finansiero (ta falta di sufisiente control interno kual no ta garantisá legitimidat) Kontrolaria General ya na sèptèmber 2005 a disidí pa promé ku manda nan rapòrt definitivo pa Konseho Insular duna Bestuurscollege oportunidat pa tuma medida pa eliminá e situashon indeseabel señalá. No opstante esaki Bestuurscollege no a tuma akshonnan adekuá segun Kontrolaria General.

Pa loke ta trata legitimidat di maneho di personal Kontrolaria General ta bisa den su rapòrt ku e organisashon atministrativo di Gobièrnu Insular no ta kumpli ku eksigensianan i e kontròl interno no ta sufisiente. Dor di esaki e maneho finansiero no ta kontrolabel i no ta ordená lokual ta kousa duda riba legitimidat di gastunan di personal. E situashon indeseabel ku a konstatá na sèptèmber 2005 entretantu no a kambia masha. No a mira mehorashon den e organisashon.
Te ainda tin un riesgo grandi ku erornan den atministrashon hasí konsiente òf inkonsiente den atministrashon di salario no ta keda diskubrí òf diskubrí na tempu.
Pa loke ta trata efektividat di maneho di personal Kontrolaria General ta bisa ku Gobièrnu Insular no ta tene su mes na su mes maneho i su mes proseduranan. E medidanan dokumentá pa yega na un mihó maneho di gastunan di personal ta adekuá pero no ta keda apliká i implementá sufisiente.

Kontrolaria General ta kuestioná e boluntat di e Bestuurscollegenan di turno pa yega na un situashon kontrolabel ku ta kumpli ku eksigensianan di bon gobernashon.

Pa trese un fin na e situashon indeseabel deskribí aki riba Kontrolaria General ta hasi diferente rekomendashon na Bestuurscollege. Un di e rekomendashonnan ta pa Bestuurscollege mehorá e disiplina pa tene su mes na su mes maneho i su mes proseduranan. Tambe ta hasi 8 rekomendashon pa mehorá e organisashon atministrativo pa asina esaki ta kumpli ku e mínimo di eksigensianan ku ta stipulá pa organisashonnan atministrativo.

Gastunan di personal anualmente ta mas o ménos Naf. 200 mion. Durante e último 3 aña a amplia e kantidat di posishonnan presupuestá ku 353 i e gastunan di personal a subi ku mas o ménos Naf. 35 mion. Esaki no ta kuadra ku e paro apsoluto di tumamentu den servisio di personal ku Gobièrnu Insular a introdusí for di 1 òktober 1999. Kontrolaria General a konstatá ku Gobièrnu Insular ta desviá riba un base regular di e paro apsoluto lokual e tin outoridat pa hasi pero den ningun di e kasonan ku a desviá Gobièrnu Insular a motivá esaki sufisiente lokual ta un eksigensia di bon gobernashon.

Kontrolaria ta di opinion ku Bestuurscollege tin ku duna un bon ehèmpel den kuadro di bon gobernashon i mester aktua den espíritu di e prosedura di paro apsoluto di tumamentu den servisio di personal. Na momentu ku Bestuurscollege ta di opinion ku e mester desviá for di e prosedura, bon gobernashon ta eksigí ku Bestuurscollege ta hasi esaki na un manera transparente lokual no ta e kaso na e momento aki. E “tono na kabes” di un organisashon ta un faktor ku no mester wòrdu balotá ora ku promové aktuashon legítimo e efektivo den henter e organisashon gubernamental.

Riba 19 di aprel 2007 Kontrolaria General a puntra Bestuurscollege pa e duna su komentario riba e konsepto di e rapòrt di nan investigashon dentro di un periodo di 8 siman. Bestuurscollege no a duna komentario, ni riba e konklushonnan, ni riba e rekomendashonnan. Kiko awor? Kon ta sigui?

Kontrolaria General ta kuestioná e boluntat di e Bestuurscollegenan di turno pa yega na un situashon kontrolabel ku ta kumpli ku eksigensianan di bon gobernashon.
Kiko ta bon gobernashon? Bon gobernashon ta ora Gobièrnu sigui prinsipionan di bon gobernashon den su aktuashon i tomo di desishon. Por distinguí entre otro e siguiente prinsipionan di bon gobernashon:

Prinsipio di igualdat
Gobièrnu mester trata kasonan ku ta igual na mes un manera.

Prinsipio di kuidosidat
Gobièrnu mester prepará i tuma un desishon kuidadosamente i mester disponé di sufisiente informashon i informashon korekto. Mester investigá datos i interesnan, sigui proseduranan vigente i tuma bon desishon.

Prohibishon di mal uso di poder
Gobièrnu tin mag di usa areglonan, proseduranan òf su outorisashon solamente pa e meta ku esakinan ta sirbi.

Prohibishon di arbitrariedat
Gobièrnu no tin mag di tuma desishon na un manera arbitrario. Mester konsiderá tur interesnan i pone nan den un balansa promé ku tuma un desishon hustu.

Prinsipio di motivá
Desishonnan mester wòrdu fundá. Si falta motivashon esaki por enserá ku no ta tin un bon konsiderashon di interesnan. E motivashon mester ta bon, basa riba datos i mester ta konosí pa interesadonan.

Prinsipio di konfiansa
Gobièrnu mester aktua riba un base di konfiansa. Si Gobièrnu a hasi un promesa i komprometé su mes e tin ku kumpli ku esaki.

Prinsipio di siguridat hurídiko
Gobièrnu mester fórmula su desishonnan di tal manera ku e siudadano sa presis na unda e ta pará òf kiko Gobièrnu ta rekerí di dje. Tambe Gobièrnu mester apliká leinan i reglanan vigente na un manera korekto i konsekuente.

Prinsipio di desensia
Esaki no ta un prinsipio for di kua un siudadano por derivá derechonan pero surpasá normanan di desensia ta inkorekto. Un ehèmpel pa esaki ta ora Gobièrnu no koregí erornan ku a keda deskubrí.

Ora tuma nota di e kontenido di e rapòrt di Kontrolaria General nos por puntra nos mes si aki nos por papia di bon gobernashon. Un ehèmpel ku Kontrolaria General ta menshoná ta ku Gobièrnu Insular ta desviá riba un base regular di e paro apsoluto di tumamentu di personal den servisio lokual e tin outoridat pa hasi pero ku den ningun di e kasonan a motivá esaki sufisiente. Prinsipio di motivá ta un di e prinsipionan di bon gobernashon. Falta di motivashon no ta duna e transparensia i klaridat di e tomo di desishon i tampoko si a apliká e otro prinsipionan di bon gobernashon manera prinsipio di igualdat, kuidosidat, mal uso di poder, arbitrariedat, konfiansa i siguridat hurídiko. Nos por puntra nos mes tambe si a kumpli ku e prinsipio di desensia ora tuma nota ku Bestuurscollege no a reakshoná riba e rapòrt di Kontrolaria General siendo ku a konstatá ku e maneho finansiero no ta kontrolabel i no ta ordená lokual ta kousa duda riba legitimidat di gastunan di personal. Bestuurscollege ta krea e impreshon ku e no tin e boluntat di koregí e situashon manera deskribí pa Kontrolaria General.

Segun artíkulo 61 di Eilandenregeling Nederlandse Antillen (ERNA) kada aña promé ku 1 di aprel Bestuurscollege mester raportá na Konseho Insular di Kòrsou riba e situashon di Teritorio Insular. Komunidat por puntra su mes si Bestuurscollege ta hasi esaki kada aña i si den e reportahe ku mester a keda entrega promé ku 1 aprel 2006 a menshoná e resultadonan preliminar di e investigashon di Kontrolaria General. Artíkulo 61 ta sigui bisa ku e reportahe aki mester ta optenibel pa públiko. Pueblo di Kòrsou, segun lei, tin derecho riba e reportahenan. Pues kada un siudadano por pidi pa un kopia di e reportahenan menshoná den artíkulo 61 di ERNA.
Artíkulo 62 di ERNA ta bisa ku Bestuurscollege mester responsabilisá su mes ante Konseho Insular. E miembronan di Bestuurscollege tantu a base di kolektividat komo a base individual mester duna tur informashon ku Konseho Insular a puntra pe.
Konseho Insular por informá serka Bestuurscollege kiko Bestuurscollege ta bai hasi ku e konklushonnan i rekomendashonnan di e rapòrt di Kontrolaria General. Komunidat di Kòrsou tin derecho riba bon gobernashon i artíkulo 4 di ERNA ta bisa ku Konseho Insular ta representá komunidat di Kòrsou. Konseho Insular komo kolektividat sin distinshon entre koalishon i oposishon.

Pues palabra ta na Konseho Insular.


Etienne van der Horst
15 ougùstùs 2007